Migodhi yeUranium: Migumisiro ine njodzi kuSelous Wildlife Park uye kushanya muTanzania

Migodhi yeUranium kumaodzanyemba kweTanzania ichiri kutariswa nemapoka ekuchengetedza mhuka dzemusango ari kunetsekana nemhedzisiro yakaipa yehupfumi uye njodzi dzehutano kumhuka dzesango nenjodzi kune vagari vari pedyo nepaki huru yemhuka yeTanzania, Selous Game Reserve.

WWF (World Wide Fund for Nature, inozivikanwawo seWorld Wildlife Fund muUS neCanada), Hofisi yeNyika yeTanzania yakanga yaratidza kushushikana kwayo pamusoro pekucherwa nekucherwa kweuranium muSelous Game Reserve, nzvimbo huru inochengetedzwa mhuka dzesango muAfrica, vachiti mabasa emigodhi nemaindasitiri ari kuitwa murwizi Mkuju mukati menzvimbo inochengeterwa mhuka anogona kukanganisa hupfumi hwenguva refu uye kuisa njodzi muhutano kuvanhu pamwe nehupfumi hweTanzania zvachose.


WWF yakatarisana nezviri kuitika nekambani yemugodhi weUranium, Rosatom, iyo yakanga ichangobva kusaina chibvumirano chekubatana (MOU) neTanzania Atomic Energy Agency Commission (TAEC) yekugadzira gwenya rekutsvaga simba renyukireya muTanzania.

Rosatom, sangano reRussian state uranium agency, ndiyo kambani inorera Uranium One iyo yakapihwa mvumo nehurumende yeTanzania yekuchera nekuchera uranium murwizi Mkuju mukati meSelous Game Reserve.

Mutevedzeri weMutungamiriri weUranium One, Andre Shutov akati Rosatom ichatanga kuvaka dhizaini yekutsvagisa sedanho rekutanga kuunza kuvandudzwa kwesimba renyukireya muTanzania.

Akataura kuti kugadzirwa kweuranium ndicho chinangwa chikuru chekambani yake, uye yekutanga kugadzirwa ichaitwa muna 2018 paine tarisiro yekuunza mari kukambani neTanzania.

"Hatigone kuita nhanho isiriyo sezvo tichitarisira kusvika padanho rekugadzira mukati memakore maviri kusvika matatu," Shutov akadaro.

Vati kambani iyi yakashandisa hunyanzvi hwechizvino-zvino pakuchera uranium kuburikidza neruzivo rweIn-Situ Recovery (ISR) rwuri kushandiswa pasi rose kuitira kudzivirira njodzi kuvanhu nezvisikwa zvipenyu.

Asi veWWF nevanoona nezvekuchengetedzwa kwezviwanikwa vauya nezvibhakera vachiti kucherwa kweuranium kuTanzania hakuna zvakunobatsira kana zvichienzaniswa nekukuvadzwa kuchaitwa mukucherwa kwese.

Hofisi yeWWF Tanzania yakati kuchera uranium nemamwe mapurojekiti emaindasitiri akakurudzirwa nemabhizinesi epasi rose muSelous Game Reserve zvichakonzera kukuvadzwa kusingagadzirike, kwete kunharaunda chete maererano nemamiriro ayo ecosystem, asiwo kune yakakosha indasitiri yekushanya yeTanzania.

"Uyu unogona kunge uri mukana mukuru wehutungamiri huripo muTanzania kuita sarudzo ichava nenhaka inosvika kure," akadaro Amani Ngusaru, Country Director weWWF Tanzania.

Hurumende yeTanzania, kuburikidza neBazi reZviwanikwa neKushanyirwa, muna 2014, yakaronga nzvimbo inokwana makiromita mazana matatu nemakumi mashanu mukati meSelous Game Reserve iri kumaodzanyemba kweTanzania kushanyira dunhu rekuchera uranium.


Sekureva kwechisungo chekunzwisisa, kambani yemigodhi yeuranium ichaita hurongwa hwakakosha hwekurwisa kuvhima zvisiri pamutemo kubva kumayunifomu e-game scout, midziyo nemotokari, kudzidziswa kwehunyanzvi mukugadzira hunyanzvi hwemusango, kufambiswa kwemashoko, kuchengetedza, kufamba, uye maitiro ekurwisa.

Nyanzvi yeExtractive and Energy neWWF Tanzania Hofisi, VaBrown Namgera, vakati njodzi dzekuparadzira mvura inoyerera kunze kwedhipoziti yeuranium inosanganisira kusvibiswa kwemvura yepasi kunotevera haigone kudzorwa.

“Zvinhu zvinosvibisa zvinofamba pasi pemamiriro ekuderedza makemikari, senge radium, hazvigone kudzorwa. Kana mamiriro ekuderedza kemikari anozovhiringidzika kune chero zvikonzero, iyo yakasvibiswa yakasvibiswa inobatanidzwa zvakare; hurongwa hwekudzoreredza hunotora nguva yakareba kwazvo, haasi ese maparameter anogona kudzikiswa zvakakodzera,” akadaro.

Muzvinafundo Hussein Sossovele, Senior Environmental Researcher muTanzania vakaudza eTN kuti kuchera uranium mukati meSelous Game Reserve kunogona kukonzera njodzi kupaki.

Saizvozvowo, kucherwa kweuranium kunogona kuburitsa isingasvike US $ 5 miriyoni pagore, nepo kushanya kwekuwana kuri US $ 6 mamirioni kubva kuvashanyi vanoshanyira paki gore rega.

"Hakuna rubatsiro rwakakura kubva mukuchera uranium munzvimbo iyi, tichifunga kuti mari yekuvaka magetsi enyukireya inodhura zvikuru kuti Tanzania ikwanise," akadaro.

Chirongwa cheRwizi Mkuju chiri mukati meSelous Sedimentary Basin, chikamu cheKaroo Basin. Rwizi Mkuju ipurojekiti yekuvandudza uranium iri kumaodzanyemba kweTanzania, 470 km maodzanyemba akadziva kumadokero kweguta guru reTanzania reDar es Salaam.

Hurumende yeTanzania yakati mugodhi uyu uchagadzira matani 60 miriyoni emarara ane muchetura mukati memakore gumi ekurarama kwawo uye matani anosvika 10 miriyoni euranium kana mugodhi uchinge wawedzerwa.

Iri kufukidza 50,000 square kilometers, Selous ndeimwe yemapaki emhuka akadzivirirwa makuru pasi rose uye imwe yenzvimbo dzekupedzisira dzerenje muAfrica.

Paki iri kumaodzanyemba kweTanzania ine nhamba huru dzenzou, zvipembere zvitema, mbira, twiza, mvuu, uye ngwena, uye haina kukanganiswa nevanhu.

Ndiyo imwe yenzvimbo huru dzakachengetedzwa pasi rose uye ndeimwe yemarenje makuru ekupedzisira eAfrica. Kusvika nguva pfupi yadarika, yanga isina kuvhiringwa nevanhu, kunyangwe chimwe chirongwa chiri mushishi rekuvaka dhamu remagetsi parwizi Rufiji iro rinodimbura paka.

Kubiwa kwenzou kwakatekeshera mumakore achangopfuura zvekuti pakanzi pakanzi imwe yenzvimbo dzinouraya nzou dzakaipisisa muAfrica nebazi reEnvironmental Investigation Agency (EIA).

Selous Game Reserve inochengeta mhuka dzesango dzakakura kwazvo mukondinendi yeAfrica, kusanganisira nzou 70,000, nyati dzinopfuura 120,000, mhuka dzinopfuura hafu yemiriyoni, uye zviuru zviviri zvemhuka dzinodya nyama, dzose dzinodzungaira dzakasununguka mumasango ayo, matenhere enzizi, materu, nemakomo. ranges. Mabviro ayo anodzokera kunguva dzeutongi hweGermany muna 1896, zvichiita kuti ive nzvimbo yekare yakachengetedzwa muAfrica.

Leave a Comment